Het IJsselmeer, het grootste zoetwatergebied van Europa. Nederlands grootste verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend en tevens Vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en... de enige nog open plek met vergezicht !
© MK-DATA 2011-2020
OUDE WEBSITE IJSSELMEERVERENIGING
Nieuwe website Nieuws Zoeken

1972 - 2020 - al 48 jaar !

Wie krijgt het IJsselmeer? De toeristen? De aanwonenden? De markt?
In 1531 schreef  Machiavelli: “een verstandig vorst hoeft nooit zijn woord te houden wanneer hem dit schade zou berokkenen  - en wanneer de redenen zijn weggevallen, die hem tot zijn beloften brachten". Even verder: “Nooit heeft het een goede heerser ontbroken aan goede uitvluchten voor zijn woordbreuk. (....) Veel beloften zijn verbroken door machthebbers... en zij die dat het slimste hebben gespeeld, hebben het meeste bereikt.” Op een van de vele conferenties over de toekomst van het IJsselmeergebied, kwam toerisme op de agenda. Op één punt was iedereen het roerend eens: “Néé, het IJsselmeer moet geen Disneyland worden. Natuurlijk niet.” Maar in de pauze zat de Grote Campingbaas van IJburg gezellig aan de koffie met de jongens van de Marker Wadden. Een conferentie later mocht de uitbater van de succesvolle draagvleugelboten uitleggen aan de IJsselmeer-stakeholders, hoe snelle bootverbindingen het toerisme rond Kinderdijk heeft vermenigvuldigd. De TU-Delft noemde het IJsselmeergebied de ‘Metropole Verademing’. Met deze woorden wordt het IJsselmeer binnen de metropool getrokken. Amsterdam kan internationaal leuk meedoen als de stad ook een aangename omgeving kan bieden aan de top-zakenmensen die wij hier graag hebben. Geen nood daar zorgt Europarcs wel voor: bij Uitdam verrijst een giga recreatiepark. Vakantiewoningen voor 3 ton, aan de markante Markermeerdijk. Nee, natuurlijk wordt dat geen Disneyland – maar Europarcs is al erg genoeg. Allemaal zogenaamde Waterlandse Huisjes... in zogenaamde Waterlandse kleuren. Zo echt als een filmdecor - pittoreske nep. TU-Delft ziet toerisme wel zitten. Saline Verhoeven is onderzoeker bij de van Eesteren leerstoel en schrijft: "Recreatie en toerisme zijn belangrijke pijlers onder de economie van het IJsselmeergebied. Krachten die benut kunnen worden om het IJsselmeergebied te verankeren in de sterk groeiende Amsterdamse metropoolregio." Dat klinkt meer als politiek, dan als landschapsarchitectuur. En zo'n standpunt past mooi in de huidige trend: waar de overheid terugtreedt moet de markt voor de investeringen zorgen - om natuur en omgeving te kunnen herstellen. Wat brengt ons het toerisme? Externe ontwikkelaars bepalen in toenemende mate richting en aard van de ontwikkeling. Die willen grote bezoekersaantallen - wat leidt tot aantasting van de omgeving. Dus worden 'verbetering aan natuur en milieu' gelanceerd als slimme verkoopargument voor een project. De beeldvorming moet zijn: duurzaam en groen. Daardoor komt er wel (verplicht) geld beschikbaar voor natuurontwikkeling en -voorlichting; de grenzen van Natura 2000 worden uitgeprobeerd. Maar de commerciële aandacht voor het culturele erfgoed heeft als bijeffect de ‘musealisering’ van het landschap en nederzettingen. Er is verkeersoverlast en milieuvervuiling. Al zijn het alleen maar parkeerterreinen, uitlaatgassen en frietzakjes. Bovendien - toeristen brengen modernisering met zich mee op het gebied van de infrastructuur. Hierdoor verdwijnt het pittoreske, wat de toerist aanvankelijk zo aantrok. Het pittoreske, waar de folders nog steeds over spreken. Maar in de 'authentieke' en sfeervolle IJsselmeerstadjes zien we 's zomers meer toeristen dan autochtonen. Dat leidt tot irritatie bij de plaatselijke bevolking. Hun omgeving wordt verpatst. Men verliest het gevoel thuis te zijn in de eigen woonomgeving. Vooral als de toeristen door het raam naar binnen gaan gluren, of locals blijven fotograferen. Hoe groot is de toeristische druk? In een publicatie van ANWB, KvK en Recron werd een paar jaar geleden een inventarisatie gemaakt van het aantal projecten en plannen binnen het IJsselmeer gebied. Een korte greep: 3 bungalowprojecten met 700 nieuwe bungalows – 11 hotelprojecten voor 2.700 overnachtingen – 2 kabel-skibanen – 200 speelautomaten –  12.000 M2 voor 'dag horeca' - 8 stranden met dag horeca - 3 projecten voor faciliteiten voor cruise schepen. Er wordt gesproken in termen van Avontuur-moeras, Belevingscentrum, Eco-Lodges. Funproject.  "Nééééé - we maken er geen Disneyland van, ècht niet..."  Maar veel project ontwikkelaars staan te trappelen van ongeduld: midden in ons land ligt een leeg gebied van 1100 km2. Daar kunnen wel 10 Disneylands in. Toerisme en recreatie moeten niet in een adem worden genoemd. We pleiten wèl voor recreatie - het IJsselmeergebied is tenslotte voor ons allemaal. En ik zie zoveel mensen genieten. Langs het water, langs de dijken - gezinnen met klapstoelen, op een luchtbed in het water, kitesurfers, barbeques, zonnen. Voor hen zouden kleinschalige voorzieningen gemaakt kunnen worden: sanitair, afvalbakken, pichnick-tafels, drinkwater, kleine zwemvoorzieningen. Dat brengt geen geld op - en dat zou een overheid op zich moeten nemen. En het is een betere investering dan de luwtemaatregelen in de Hoornse Hop. Machiavelli schreef ook: “De mensen zijn zo onnozel... en zo gericht op hun directe behoeften, dat iemand die bedriegt, altijd wel iemand kan vinden die zich wil laten bedriegen. Dus: zet uw Mickey Mouse masker op - en ga genieten van het authentieke toeristen-feest: Haringdagen, kaasmarkten, palingroken, visdagen. Zo authentiek als een filmdecor. Jeroen Determan
Pittoreske nep in Uitdam
Jeroen Determan (lid van de IJsselmeervereniging) las de agenda voor de komende Van Eesteren conferentie over het IJsselmeergebied (13 december a.s.) en werd er niet vrolijk van. Hij schreef ter voorbereiding zijn persoonlijke kritische gedachten op.