1972 - 2020 - al 48 jaar !

Luwte eilanden in de Hoornse Hop van de baan

Minister Schultz van Haegen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft besloten dat de geplande luwte eilanden in de Hoornse Hop niet doorgaan. Belangrijke redenen zijn dat de eilanden niet goed zouden werken en de waterkwaliteit en plantengroei in de Hoornse Hop zichzelf al herstellen. Naast vele anderen uit de regio, heeft de IJsselmeervereniging vele malen kritiek geuit op de plannen voor deze overbodige eilanden. Gelukkig deelt de minister nu ook deze visie. Het werd ook wel erg druk in het Markermeer met nieuwe vooroeverdammen, de Marker Wadden en ook nog een hele groep eilanden in de Hoornse Hop. We begrijpen nog lang niet alles van de ecologische ontwikkeling van het Markermeer, maar eenstemmigheid bestaat wel over de negatieve effecten van de Houtribdijk die natuurlijke stroming, de migratie van planten en dieren en de verversing van het water in de weg zit. Daarom is een doorlaatbare dijk heel erg gewenst en een veilig alternatief voor de overbodige  luwte eilanden. Daarmee zou een echt begin gemaakt kunnen worden met een veilig herstel van de estuariene natuur van het IJsselmeergebied.

(Bron: Nieuwsbrief projectteam Luwtemaatregelen Hoornse Hop) Stand van zaken Minister Schultz van Haegen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft in de bestuurlijke vergadering van het MIRT op 13 oktober 2016 samen met de provincies besloten in te stemmen met het advies van de Stuurgroep Markermeer-IJmeer (SMIJ) om te stoppen met de planuitwerking en realisatie van de Luwtemaatregelen Hoornse Hop en in overleg met de SMIJ een nieuwe verkenning te starten om een andere maatregel te ontwikkelen voor het Toekomstbestendig Ecologisch Systeem (TBES) in het Markermeer-IJmeer. Het advies van de SMIJ is tot stand gekomen op basis van nadere analyses, waaruit blijkt dat de luwtemaatregelen in de Hoornse Hop niet voldoende bijdragen aan de verwachte regionale effecten voor een Toekomstbestendig Ecologisch Systeem in het Markermeer-IJmeer. Tijdens de  verkenningsfase (2012/2013) is het effect van de dammen berekend met behulp van een rekenmodel. Daaruit bleek dat het water in de Hoornse Hop op regionaal niveau helderder zou worden (oftewel dat het doorzicht verbetert) door de aanleg van 2 tot 2,5 km dammen. Daarnaast werd in 2013 een pilot-proef afgerond met een tijdelijke luwtestructuur voor de kust van de gemeente Zeevang. Tijdens de uitwerking van het planontwerp eerder dit jaar is het effect nogmaals berekend, met een geoptimaliseerd rekenmodel. In dit model zijn de kennis en inzichten uit genoemde pilot bij Zeevang verwerkt en is het model bovendien uitgebreid met meer details van de fysische processen rondom een luwtestructuur. Uit de laatste berekeningen met het geoptimaliseerde model blijkt nu dat de aanleg van luwtedammen in de Hoornse Hop niet zorgt voor grootschalige verbetering van het doorzicht, maar dat het effect beperkt blijft tot de directe omgeving van de dammen. Recent onderzoek toont voorts aan dat de waterkwaliteit in de Hoornse Hop, vooral de laatste jaren, op een natuurlijke wijze al is verbeterd. Het water is helderder geworden; het aantal waterplanten is toegenomen en ook de hoeveelheid mosselen is gegroeid. Hierbij wordt wel opgemerkt dat het onzeker is of deze ontwikkeling zich doorzet. Om de validiteit van het  onderzoek te beoordelen heeft Rijkswaterstaat een second opinion gevraagd aan een externe expert om het model en de aanpak te laten beoordelen. Het expert-oordeel is, dat we met de best beschikbare kennis hebben gewerkt. Hoewel de luwtemaatregelen wel degelijk een lokaal effect hebben op de versterking van het ecologisch herstel, is de SMIJ van mening dat dit niet voldoende is om de maatregelen uit te voeren, omdat hiermee de oorspronkelijke doelstelling: ‘het bereiken van een regionaal effect’ niet wordt behaald. Dit was reden voor de Stuurgroep om advies uit te brengen over hoe nu verder te gaan. Hoe nu verder? Op 13 oktober jl. heeft minister Schultz van Haegen, mede namens het ministerie van EZ en samen met de provincies het advies overgenomen van de SMIJ om de planfase stop te zetten en opnieuw een gezamenlijke verkenning uit te voeren. In deze verkenningsfase zal met  actuele kennis en ervaringen en geoptimaliseerde rekenmodellen onderzocht worden op welke wijze de ecologische doelen in het Markermeer het beste kunnen worden bereikt en welke locatie hiervoor het meest geschikt is.   Wat betekenen de uitkomsten van de studies voor de waterplantengroei in de Hoornse Hop? Op basis van de meest recente waarnemingen blijkt dat er de laatste jaren meer waterplanten groeien in de Hoornse Hop. Deze autonome ontwikkeling lijkt zich door te zetten. De verwachting is dat vanwege de toenemende helderheid van het water, kranswieren zich (in met name de ondiepe gedeeltes) beter ontwikkelen en het fonteinkruid op termijn zullen verdringen. In de diepere delen van de Hoornse Hop zal waarschijnlijk het fonteinkruid blijven groeien.   Rijkswaterstaat heeft om aan de wensen van de recreatiesector te voldoen, samen met de omgevingspartijen een inregelplan waterplantenbeer opgesteld om de bevaarbaarheid van de Hoornse Hop te optimaliseren. Dit wordt binnenkort afgerond. Rijkswaterstaat, provincie Noord-Holland en gemeente Hoorn blijven met elkaar in gesprek over de aanpak van de huidige waterplantenoverlast en wie daarin welke rol vervult.   De projectgroep van Rijkswaterstaat, die de start heeft gemaakt van de planuitwerking voor de luwtemaatregelen Hoornse Hop, wil u graag bedanken voor alle energie die u hiervoor in dit project heeft gestoken. Uw mening, aanvullingen, ideeën en samenwerking hebben wij zeer op prijs gesteld. Wij hebben onze gesprekken met u als leerzaam en zeer prettig ervaren.   Wij kunnen ons voorstellen dat u naar aanleiding van deze nieuwsbrief nog vragen heeft of behoefte heeft aan een nadere toelichting. Wij zijn graag bereid u nader te informeren tijdens een informatiebijeenkomst op 26 oktober a.s. van 18:30 tot 20:00 in Hotel Van der Valk in Hoorn, waarvoor u van harte bent uitgenodigd. Wanneer u hiervoor belangstelling heeft, verzoeken wij u zich aan te melden door een mail te sturen naar Marjolijn.Nijkamp@rws.nl o.v.v. uw naam en e-mailadres.   Met vriendelijke groet, Thijs Schuhmacher Omgevingsmanager Luwtemaatregel Hoornse Hop Rijkswaterstaat-Midden Nederland