Het IJsselmeer, het grootste zoetwatergebied van Europa. Nederlands grootste verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend en tevens Vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en... de enige nog open plek met vergezicht !
© MK-DATA 2011-2020
OUDE WEBSITE IJSSELMEERVERENIGING
Nieuwe website Nieuws Zoeken

1972 - 2020 - al 48 jaar !

01-06-2010 - IJsselmeer: een van de mooiste zeilgebieden ter wereld
In de haven van Blokzijl wordt een boot te koop aangeboden met de aanprijzing ‘dat het een Koopmans is’. Eenmaal binnen in de kajuit vertelt de verkoper dat het eigenlijk geen echte ‘Koopmans’ is, maar dat dan iedere botenliefhebber weet welk type boot hij kan verwachten. Binnen watersportkringen zijn Dick en Elly Koopmans niet alleen vermaard om de boten die Dick heeft ontworpen en gebouwd – het bedrijf is nu overgenomen door zijn zoon – maar eveneens om de zwerftochten over de wereldoceaan naar Antarctica, de Stille Zuidzee en Alaska. Ook staan zij bekend om hun betrokkenheid bij het IJsselmeer. Elly: ‘Het is een prachtig zoetwatergebied, waar te achteloos mee wordt omgesprongen.’ Op maat Varen en water zijn de levenslange fascinatie van Dick Koopmans. Al jong had hij een bootje en bij de Belterwiede, vlak bij zijn woonplaats Meppel, bediende hij met een vriendje de sluizen. Zijn bezetenheid voor varen deed hem op de scheepsbouwopleiding in Haarlem belanden. Niet alleen rondde hij deze studie succesvol af, maar hij ontmoette daar ook Elly. ‘Ik had toen eigenlijk nog niet veel met varen. Onze eerste tocht was op het IJsselmeer, in een open boot van Lemmer naar Urk. Het was prachtig weer, maar al snel sloeg het radicaal om en al hozend en laverend lukte het ons toch nog veilig Urk te bereiken.’ Dit avontuur schrikte Elly niet af. Het jonge gezin ging op een tjalk wonen bij Muiden. Dick: ‘Wij zeilden dan geregeld in het weekend naar Hoorn, omdat de kinderen daar goed konden spelen.’ Dick begon met het ontwerpen en bouwen van boten ‘op maat’. ‘Voor ontwerpen voor massaproductie heb ik nooit veel gevoeld.’ Later werd een huis gekocht in Lelystad – de boot lag in de haven – en toen de kinderen volwassen waren, volgden de zwerftochten naar de uiteinden der aarde. Tegenwoordig blijven ze iets dichter bij huis. ‘We gaan elk jaar naar de Shetlands en daarnaast varen wij graag rond Schotland of in de buurt van de Scandinavische landen.’  Verrommeling Het IJsselmeer heeft een speciale plek in hun hart. Elly: ‘Bijna nergens heb je de combinatie van een groot zoetwatergebied omringd door aantrekkelijke historische havens. Om die reden is het zo heerlijk om daar te zeilen en ’s avonds aan te leggen in een mooi stadje.’ Zelf vinden ze dat het wel erg druk geworden is op het IJsselmeer. Dick: ‘Daar hebben wij zelf aan meegewerkt. Wij zijn altijd bezig om het zeilen te promoten. Toch mis ik de rust van vroeger wel. Dan kwam je op het IJsselmeer slechts een enkele zeiler tegen – die je vaak persoonlijk kende – en nu ben je steeds aan het laveren als in een drukke winkelstraat.’          Kwalijker vinden ze de gretigheid waarmee bestuurders het IJsselmeer continu inzetten voor allerlei plannen. Dick: ‘De ene wil het Markermeer droogleggen voor een luchthaven, van de ander mag het water blijven, maar dan komt er een windmolenpark. Almere wil het liefst het IJsselmeer gebruiken voor woningbouw en de commissie-Veerman vindt het erg nuttig om het in te zetten als opslagbuffer voor zoet water en het peil anderhalf meter te verhogen.’ Even verontrustend vinden zij de verrommeling van het waterfront rond het IJsselmeer. Elly: ‘Tijdens de opbouw van Lelystad werd er met de rug naar het water gebouwd. Nu is het water ontdekt en wenden de huizen zich naar het IJsselmeer, maar dan bouwen ze een soort Chinese muur langs het water. Of een wijk als Parkhaven – die tot onze verbazing buitendijks is gebouwd, wat volgens ons niet mag – met die uitstekende tong van nieuwbouwhuizen. Ook erg onaantrekkelijk zijn de nieuwe rechte harde dijken, die overal worden aangelegd om de huizen binnen de dijken tegen het water te beschermen.’ Op andere plaatsen langs het IJsselmeer zie je een overeenkomstige trend van steeds grotere jachthavens, regelmatig gecombineerd met (vakantie)huizen. Dick: ‘Bestuurders hebben te weinig oog voor het unieke van het IJsselmeer, voor de open ruimte die het biedt. Het is onvoorstelbaar dat in San Francisco de kust van de baai op dezelfde manier wordt volgebouwd of voor allerlei plannen ingezet als het IJsselmeer.’ Eilandjes Toch hebben de Koopmansen als interessantste plek van het IJsselmeer een ‘door mensen vervaardigd’ object gekozen: de vooroevers langs de dijk tussen Lelystad en Enkhuizen. Vooroevers zijn een soort ruwe stenen dammetjes parallel aan de dijk maar op enige afstand. Ze zijn daar aangelegd om luwte gebiedjes te creëren voor rustende vogels. Door de jaren heen begroeien ze en dan ontstaan er kleine langwerpige eilanden waarop en achter vogels verblijven, bijvoorbeeld een aalscholver kolonie. Dick: ‘Wij keuren niet al het ingrijpen van de mens af. De Oostvaardersplassen zijn ook aangelegd en die hebben zich in de loop der jaren als prachtige natuurgebieden ontwikkeld. Het IJsselmeer zelf is ook een creatie van mensenhanden.’ Zij nomineren deze plek omdat boten hier rustig kunnen liggen, aldus Dick. ‘Tegelijkertijd zie je dat er steeds meer natuur – zoals vogels – zich vestigt op deze eilandjes.’ Elly voegt eraan toe: ‘Het is toch mooi om te zien dat door alle verkeer en plannen heen de natuur toch weer een stuk terugverovert.’ 
Eerst denk je dat je het verkeerd hebt verstaan. Dick en Elly Koopmans hebben met hun zeilboot over de hele wereld gezworven, maar het IJsselmeer vinden ze (nog!) een van de mooiste zoetwater zeilgebieden, omringd door prachtige haventjes. Een speciaal zwak hebben zij voor kleine eilandjes langs de dijk Lelystad Enkhuizen. ‘Omdat daar de natuur – en vooral de vogels – weer terrein heroveren.’ Door: Angel Steentjes Foto: experimenteel rieteiland Rijkswaterstaat