Het IJsselmeer, het grootste zoetwatergebied van Europa. Nederlands grootste verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend
en tevens Vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en... de enige nog open plek met vergezicht !
© MK-DATA 2011-2020
OUDE WEBSITE IJSSELMEERVERENIGING
1972 - 2020 - al 48 jaar !
Enkhuizerzand II - Zienswijze IJsselmeervereniging
Publicatie: 24 mei 2019
De IJsselmeervereniging heeft grote bezwaren tegen dit plan omdat er een te groot deel van het
IJsselmeer zal moeten worden gedempt. Dat betekent een grove aantasting van het open water
van het IJsselmeer. Tevens is het bungalowpark op deze plaats veel te massaal en het aanzicht
van het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum wordt onnodig en te veel aangetast. waardoor
er strijdigheid is met een goede ruimtelijke ordening. Ook worden de mogelijkheden voor
uitbreiding of wijziging van het museum belemmerd. De negatieve gevolgen voor natuur en
landschap zijn onvoldoende onderzocht en het plan is in strijd met het Besluit algemene regels
ruimtelijke ordening (Barro).
Bestemmingsplan Recreatiepark Enkhuizer Zand (REZ)
De plannen die de gemeente Enkhuizen onlangs ter visie heeft gelegd voor de ‘herinrichting’ van het
Enkhuizerzand hebben veel los gemaakt in de gemeente en daarbuiten. Een groot aantal zienswijzen, van
geheel afwijzend tot positief onder voorwaarden is inmiddels ingediend. Ook de IJsselmeervereniging heeft
zich er, samen met mensen ter plekke, in verdiept en komt tot een grotendeels afwijzend oordeel. Daarom
eerst een korte introductie op het plan (zie de kaart). Inmiddels is op 15 mei onze zienswijze ingediend bij de
gemeenteraad Enkhuizen.
Het Enkhuizerzandgebied, ten noorden van de oude haven, bestaat nu uit een langgerekt strand, een deel
openbaar groen en een groot deel camping met deels stacaravans. Het gebied is indertijd door het inmiddels
opgeheven recreatieschap ingericht. Alles met veel bomen en groen, maar aan de publieke voorzieningen
zoals de camping is lange tijd niet veel gedaan. Een opknapbeurt is gewenst, maar daarvoor heeft de
gemeente geen geld. Daarom – de bekende standaardreactie – werd gezocht naar een kostendrager in de
vorm van (vakantie) woningen. Dat hebben we al eerder meegemaakt met de Camping Uitdam, waar de
kosten voor de sanering van de ernstige vervuiling in het Markermeer, veroorzaakt door de eigenaar zelf,
bekostigd moest worden door hem toestemming te geven voor de bouw van recreatiewoningen. Het is
dramatisch hoe weinig van de geschiedenis geleerd wordt.
De gemeente broedt al enkele jaren op plannen om het gebied een lift te geven, zowel landschappelijk
opzicht als voor de toeristische betekenis. Ook meldden zich ondernemers met plannen voor
vakantiewoningen/ huisjes. Een eerder (vlekken)plan (2014) vond de provincie van te weinig kwaliteit. Daarop
werd een gerenommeerd bureau ingeschakeld: Bureau Palmhout. Het openbare gedeelte, toegankelijk voor
het publiek, wordt in deze opzet behoorlijk opgekrikt door het ontwikkelen van een kaap en een baai. In het
plan is het voor publiek toegankelijke gedeelte samen met de camping naar het noorden verplaatst. De
huidige camping wordt in het plan, inclusief al het waardevolle groen verplaatst. In de plaats daarvan zou een
project moeten komen voor 180/200 woningen/”vakantiehuizen”. Allen aan water gelegen, met eigen
aanlegplaatsen. Een deel van de huizen werd in twee verdiepingen gedacht. De hoogte wordt ongeveer
negen meter. De informatie over de toegestane bouwhoogte is echter rommelig en verwarrend.
Zowel voor het publieke deel (de landtong) als voor een deel van de ruimte voor de vakantiewoningen wil
men het water van het IJsselmeer in gaan, waardoor wederom wateroppervlakte verloren gaat.
De gemeente heeft een ontwerp bestemmingsplan ter visie gelegd, waarover zienswijzen kunnen worden
ingediend.
De gemeente heeft in deze fase bewust afgezien van gesprekken met betrokkenen, laat staan een openbaar
debat. Het gesprek met het Zuiderzeemuseum is zelfs afgebroken. Hopelijk zal dat in de fase van
beantwoording van de zienswijzen beter worden aangepakt. Na bespreking van de nota van beantwoording in
de gemeenteraad zal in het vroege najaar een definitief plan worden gepubliceerd, waartegen eventueel
bezwaar kan worden gemaakt.
Opvallend is dat in de plannen geen enkele aandacht wordt besteed aan de “inpassing” van het Zuiderzee
(buiten) Museum. De beoogde huizen staan er dicht tegenaan. Dit wordt nog erger als er daadwerkelijk
huizen met een of twee verdiepingen zullen worden gebouwd. Op zijn minst is een goed ingerichte bufferzone
noodzakelijk, die het gevoel in het buitenmuseum in een Zuiderzeeplaatsje rond 1900 te verkeren in stand
laat. Het Zuiderzee Museum had ook gevraagd om een grote parkeerruimte in het gebied. Deze is niet
opgenomen in het plan. Dat zou volgens de gemeente moeilijk te combineren zijn met de kwaliteitsslag die
men met het gebied wil maken. Merkwaardig is wel dat er met het belangrijke museum geen goed overleg
gevoerd is om tot redelijke oplossingen te komen. Dit heeft kennelijk al een lange geschiedenis. Het bestuur
van de gemeente onderschat de betekenis van dit belangrijke museum voor de stad. Het Zuiderzeemuseum
heeft landelijke en intenationale bekendheid en is een belangrijke trekker voor bezoekers aan de stad
Enkhuizen. Die museumbezoekers, die per boot om de stad heen worden gevaren van het parkeerterrein
naar het museum, bezoeken weliswaar niet altijd ook de stad. De door het museum nagestreefde oplossing,
namelijk parkeren bij het museum wordt echter door de gemeente weer niet geaccepteerd.
Inmiddels is er in Enkhuizen de nodige onrust ontstaan. Een aantal inwoners heeft een comité gevormd die
zich tegen de plannen keert. Nu kan dat altijd spelen bij plannen die een grote verandering beogen, maar hier
wreekt zich dat de gemeente niet in staat is gebleken een open planproces te organiseren en op zijn minst
met betrokkenen en de bevolking in intensief overleg te gaan. Het alleen ter visie leggen van een plan,
zonder daarover te willen communiceren, lijkt niet alleen een ernstige inschattingsfout, maar is ook een
slechte vorm van bestuur. De onrust wordt ook gedeeld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen en door de provincie Noord Holland.
Vragen rijzen verder bij de beheersbaarheid van de recreatieve functie van de beoogde huizen. Bekend is dat
gemeenten niet in staat zijn het recreatieve gebruik van (dure) recreatiehuizen te controleren en te
handhaven. Zelfs bij een constructie zoals bij Landal of Europarks is dat nog maar de vraag of vaste
bewoning te controleren is, nog afgezien van controle op witwasconstructies. De gemeente Enkhuizen streeft
dat ook niet na. Gelet op de prijzen van de huizen, waar ook de last van de gehele herschoffeling van het
gebied op rust, ligt een geleidelijke doorgroei naar woonwijk in de verwachting. Het is uiteindelijk van hier
maar een uurtje rijden naar Amsterdam, waar de woningmarkt overkookt. Wat is de beheersregeling die men
zich voorstelt en wat zijn de eventuele sancties?
Veel vragen reizen ook over het verkeer en het parkeren. Vele inwoners zijn ervan overtuigd dat dit
onderwerp sterk wordt onderschat in de plannen.
Het kostenplaatje voor de ingrijpende herinrichting is niet bekend. Is het echt zo dat de kostbare herinrichting
van het gebied geheel betaald gaat worden door de opbrengst van de te bouwen huizen? Of blijft de
gemeente, zoals regelmatig voorkomt, straks met een groot tekort zitten en komt de inrichting van de
publieke ruimte er bekaaid af. Enkhuizen is naar zeggen een arme gemeente. Ook hier is dus openheid
cruciaal voor goede communicatie over de plannen. Een door externe deskundigen opgestelde risicoanalyse
is hier vitaal en de zekerheid dat de eventuele externe ontwikkelaar ook echt verplicht wordt de herinrichting
van het gehele gebied te betalen.
Wat zijn nu de punten waarop de IJsselmeervereniging zich in zijn zienswijze richt?
•
Verzet tegen het benutten van een deel van het IJsselmeer voor het plan. Zeker voor wat betreft de
huizen. We zullen dus bezwaar maken tegen dit soort recreatieve ontwikkelingen buitendijks als
zodanig. Dus tegen het idee om op deze plek huizen te bouwen die door de onmogelijkheid van een
stringent beheer een grote kans lopen gewone woningen te worden.V
•
Verplaatsen camping goed regelen, ook financieel met betrokkenen.
•
Aandringen op een goede buffer tussen de nieuwe ontwikkelingen en het buitenmuseum. De nationale
en internationale betekenis van het buitenmuseum moet ondersteund worden door dit plan en niet
ernstig geschaad.
•
Bezwaar tegen het kappen van een groot aantal bomen.
•
Aandringen op een open communicatie met betrokkenen en de bevolking. Zeker met het
Zuiderzeemuseum.
•
Transparantie over de financiën voor het gehele project en het beheer van een eventueel
huisjesterrein
Copyright Gemeente Enkhuizen