Het IJsselmeer, het grootste zoetwatergebied van Europa. Nederlands grootste verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend
en tevens Vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en... de enige nog open plek met vergezicht !
© MK-DATA 2011-2020
OUDE WEBSITE IJSSELMEERVERENIGING
1972 - 2020 - al 48 jaar !
Natuurmonumenten: Boswachters op zee
In het laatste nummer van Puur-natuur, het ledenblad van de
vereniging Natuurmonumenten, besteedt de redactie veel aandacht
aan waterrijke gebieden zoals het Haringvliet, de Waddenzee en
ook aan het Markermeer, waar de Marker Wadden binnenkort
zullen verrijzen.
Dit laatste gebeurt door middel van een interview met de voor dit
nieuwe natuurgebied aangestelde boswachter André Donker. André
doet verslag van zijn duik in het Markermeer, waar hij “zich rot
geschrokken is” omdat het water zo troebel is bij de bodem.
“Dat is precies het grote probleem van het Markermeer. Het slib
maakt het water troebel, waardoor waterplanten en schelpdieren
afsterven, vissen verdwijnen en vogels niet kunnen jagen. Wat
resteert is een grote doodse bak water van vier meter diep. Op
initiatief van Natuurmonumenten wordt die al maar verslechterende
situatie doorbroken. Op het diepste punt van het Markermeer komt
een nieuw natuurgebied gemaakt van zand, klei en slib uit het meer. Een waddenlandschap met
geleidelijke overgangen van water en land, waar helder water uitstroomt”
Boswachter op zee: André
Deze analyse van de neergaande ecologisch trend van het Markermeer en de hiervoor gekozen oplossing
klinkt begrijpelijk en lijkt voor de hand te liggen. Maar voor boswachter André hebben wij een verrassing:
zijn verhaal klop niet en is ergerlijk voor de echte liefhebbers van het IJsselmeer en Markermeer.
Slib is een eeuwen oud onmisbaar bestanddeel van het estuarium dat de vroegere Zuiderzee was. De
huidige voedselarmoede in het IJsselmeergebied wordt veroorzaakt door de afsluitingen (Houtribdijk en
Afsluitdijk) en de onevenwichtige bestrijding van fosfaat in het oppervlakte water. De onbalans van fosfaat
en nitraat in alle grote Nederlandse wateren (inclusief de kustzone van de Noordzee) zorgen voor een
sterke achteruitgang van algen en micro organismen. Dat zorgt in het IJsselmeergebied voor een slechte
visstand en veel woekerende waterplanten.
Voor het Markermeer zou het maken van
een opening in de Houtribdijk een
belangrijke verbetering betekenen omdat de
verblijfsduur van het water in het
Markermeer daarmee aanzienlijk zou
worden bekort en de kans op voedsel
instroom sterk toeneemt. Momenteel zijn -
naast wegpompen bij IJmuiden- regen en
verdamping de belangrijkste aan en
afvoermogelijkheden van het Markermeer en
dat verarmt het water sterk. (bronnen ANT
onderzoek Deltares en onderzoek van VU en
NiOZ)
André, zoals je ziet leveren de Markerwadden geen bijdrage aan de oplossing van de belangrijkste
problemen in het Markermeer. Ze leveren wel nieuwe leefgebieden met zachte landwaterovergangen
prettig voor vogels en vissen, en een leuke te bezoeken natuur attractie. Aan de voedselsituatie in het
Markermeer, wat op dit moment zeker geen “doodse bak water” genoemd kan worden, verandert echter
niets. Je kunt je afvragen wat dit betekent voor trekvogels die de Marker Wadden gaan bezoeken. Op
vogelparadijs “de Kreupel” in het IJsselmeer, verdween na enkele jaren bijna de volledige kolonie Zwarte
Sterns, vermoedelijk door voedselgebrek.
Gelukkig blijkt dat ze bij Natuurmonumenten wel weten hoe het moet. In de situatie in het Haringvliet, waar
Natuurmonumenten natuureiland Tiengemeten beheert, heeft men sterk geijverd voor het openen van de
Haringvlietsluizen zodat stroming, getijden en vismigratie weer alle kansen krijgen om de estuarium-natuur
weer volledig te laten functioneren.
Zo moet het ook in het Markermeer André!