Het IJsselmeer, het grootste zoetwatergebied van Europa. Nederlands grootste verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend en tevens Vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en... de enige nog open plek met vergezicht !
© MK-DATA 2011-2020
OUDE WEBSITE IJSSELMEERVERENIGING
Nieuwe website Nieuws Zoeken

1972 - 2020 - al 48 jaar !

24-06-2011 - RRAAM met een duister stedenbouwkundig perspectief
Onder deze titel geeft prof. Rudger Smook (o.m. voormalig bouwkunde prof. bij de TU Delft) zijn visie op de ontwikkelingen in het Rijks Regioprogramma Almere Amsterdam Markermeer (RRAAM). Rudger Smook spreekt over een “misvatting” waarbij de “stedenbouwkundige droefenis van Almere” niet worden opgelost en het “kapitaal: het IJmeer” als natuurgebied kind van de rekening wordt.   
RRAAM met een duister stedenbouwkundig perspectief Het RRAAM initiatief is nu om geheel onduidelijke redenen ‘gepromoveerd’ tot Groot Project, alsof het van nationaal belang zou zijn. Dit is verwonderlijk vanwege de bijzondere totstandkoming van het initiatief tot het project en de zwakke stedenbouwkundige argumentatie. Het project is gestart met de politieke vaststelling dat Almere 60.000 woningen zou moeten gaan bouwen om te kunnen voldoen aan de doelstellingen betreffende vergroting van de woningvoorraad in Nederland en met name in het gebied Randstad-Noord. Deze groeitaak heeft Almere op zich van toepassing laten verklaren, daarbij constaterend dat het alleen mogelijk is in nauwe relatie met omgevende (stedelijke) woonconcentraties. De relatie met Amsterdam is daarbij evident. Nu is Almere met een zeer beperkte ‘lifeline’ met Amsterdam verbonden. Een treinverbinding die de relatie via een aanzienlijke omweg legt en een wegverbinding die reeds lang zijn maximale capaciteit heeft bereikt. Daarnaast het gegeven dat de Almeerse werkgelegenheid nog steeds voor een groot deel wordt gerealiseerd in Amsterdam. Daarbij is Almere ondanks de voltooiing van het Stadscentrum nog steeds niet uitgegroeid tot een stedelijk centrum dat past bij het aantal inwoners. Het toont zich als een enorme uitbreidingswijk met een jaren ’70-’80 signatuur. Veel van hetzelfde, een onthutsend eenzijdig bouwprogramma dat stedenbouwkundig en architectonisch zwak is uitgewerkt, zonder stedelijke allure. Het RRAAM project wil nu de stedelijke entiteiten van Almere en Amsterdam aan elkaar verbinden om zo een grote en hoogwaardige stedelijke regio te realiseren. Kind van de rekening is het belangrijkste tussenliggende kapitaal: het IJmeer. Almere wil in het structuurplan vastleggen dat een uitbreiding van Almere in de vorm van een eiland in het IJmeer in de richting van Waterland, noodzakelijk is. Het idee is ontleend aan schetsen die bij de totstandkoming van Almere in de jaren ’70 wel eens op tafel hebben gelegen, maar die om tal van zwaarwegende redenen terzijde zij gelegd. Redenen die heden ten dage nog steeds gelden: geen relatie leggen met een niet bestaand achterland in Waterland, geen tweede rondweg rond Amsterdam en geen verdere beperkingen van het oppervlak van het natuurgebied in het IJmeer. Welk een misvatting. Stedenbouwkundige kwaliteit wordt nu immers niet verbeterd door een nieuw, intrinsiek veel te duur gebied te ontwikkelen en de stedenbouwkundige droefenis in het ‘oude’ Almere niet aan te pakken. De bouw van het ‘nieuwe’ Almere ten koste van de kwaliteit van het Natura 2000 gebied heeft alleen tot gevolg dat de volwassenwording van Almere niet tot stand komt. Samenwerking tussen Almere en Amsterdam binnen RRAAM heeft alleen zin als het gaat om een samenwerking van twee evenwaardige stedelijke entiteiten. Door het buitendijks bouwen van Almere kan misschien wel een wijkje ontstaan dat uitstijgt boven de mediocre kwaliteit van Almere, maar zal de plaats Almere nooit tot een waardige partner van Amsterdam maken. In deze tijd moet men zich bovendien afvragen of zo’n buitendijks gebied wel te realiseren is met een voldoende stedenbouwkundige kwaliteit, gezien de problemen die zich voor Amsterdam voordoen bij het verder ontwikkelen van een soortgelijk gebied: IJburg. Wat voor RRAAM resteert is misschien een verbetering van de openbaar vervoer structuur in de regio door de aanleg van een metrolijn in een tunnel onder het IJmeer en zodoende Almere beter aan te sluiten op de dominante stedelijke entiteit Amsterdam, waarbij Almere zich schaart in de rij van aan Amsterdam aangehaakte bevolkingsconcentraties als Amstelveen, Zaanstad en in de toekomst Haarlemmermeer. Het is de vraag of Almere daar nu wel op zit te wachten. Het misschien wenkend perspectief van de dubbelstad Almere-Amsterdam blijft door de inherente zwakte van Almere een illusie. De plannen in het kader van RRAAM voor de groei naar volwassenheid van Almere worden wellicht nooit bereikt en worden in ieder geval op bijzondere wijze negatief beïnvloed door de wens van Almere voor de ongelukkige uitbreiding in het IJmeer. Het ware wenselijk het RRAAM initiatief diepgaander op zijn Ruimtelijke Ordenings aspecten en vermeende stedenbouwkundige kwaliteiten te analyseren. Amsterdam, 06-06-2011 Prof.dr.ir. Rudger A.F. Smook.