1972 - 2020 - al 48 jaar !

28-09-2009 - Vrachtvaart over het IJsselmeer: Volop kansen voor mileuvriendelijk vervoer!

Het goederenvervoer over het IJsselmeer neemt de laatste jaren toe. Het gaat van oudsher om bulk vervoer maar ook containervervoer is het laatste jaar in opmars. Bijna altijd als je je afvraagt wat hiervan te vinden krijg je het antwoord als je een andere vraag beantwoordt: wordt het IJsselmeer door het goederenvervoer gebruikt of verbruikt? En blijft dat zo als het vervoer sterk toeneemt? De Actuele trends: • Commissie van Laarhoven ontwikkelde in 2008 een logistiek concept dat voorziet in verzamelcentra voor containers die met dagelijkse diensten over rail en water verbonden zijn met de luchthaven Schiphol en met de zeehavens Amsterdam en Rotterdam. Deze verzamelcentra worden gevoed door een ladingophaaldienst van goederen in de zogenaamde haarvaten. • Venlo, Veendam en Coevorden zijn de eerste drie nu functionerende knooppunten waar lading kan switchen tussen weg, rail en water en welke knooppunten verbonden zijn met de zeehavens en de luchthaven. • Containerophaaldienst tussen Amsterdam Kampen Harderwijk en Utrecht is onlangs gestart. Inmiddels wil Urk worden opgenomen in de dienst. • Een containerbinnenvaartschip met eigen kraan vaart sinds drie jaar diensten op Amsterdam vanuit de kleinere bedrijfsterreinen in de omgeving van Amsterdam. Dat klinkt simpel, zo’n binnenvaartschip met eigen kraan, maar dat is het niet, omdat veel technische innovaties nodig waren om de stabiliteit van het schip voldoende te verbeteren. Met dit schip kunnen bedrijfsterreinen worden aangelopen die geen eigen overslagkranen e.d. hebben, maar wel aan vaarwater zijn gelegen. • Harlinger industriehaven groeit en heeft behoefte aan binnenvaart en coasterverbindingen met Kampen en Randstad via IJsselmeer. Knelpunt: ondiepe vaarroute Harlingen – Afsluitdijk (Boontjes) • Het laatste jaar is veel nieuw beleid gepubliceerd van Rijk en Provincies Noord Holland, Friesland, Utrecht en Flevoland over vervoer over water. Het doel is altijd om goederenvervoer over te hevelen van de weg naar het water. Met relatief lichte ingrepen kan het bestaande water in veel gevallen geschikt worden gemaakt voor vervoer. Het gaat hierbij om uitdiepen, maar vaker om aanpassing van aan water gelegen bedrijfsterreinen en om beïnvloeden van ladingeigenaren. Ook is vergunningverlening voor overslag van goederen soms een lastig proces dat volgens die overheden verbetering behoeft. De belangrijkste vaarroutes • De belangrijkste en meest bekende vaarroute over het IJsselmeer is Amsterdam – Lemmer, via de Houtribsluizen bij Lelystad. Hiermee is Noord Nederland per binnenvaart verbonden met de logistieke knooppunten van Amsterdam en Rotterdam en in mindere mate maar toenemend, met Schiphol. Het gaat in hoofdzaak om bulktransport en in toenemende mate om containers. • Veel minder intensief benut maar wel opkomend is de vaarroute van Harlingen via Kornwerderzand, Enkhuizen naar Amsterdam en verder. • Actuele belangstelling groeit voor de vaarroute Harlingen – Kampen. Beide bovenstaande vaarroutes hebben last van de ondiepe Boontjes: het stuk tussen Harlingen en Kornwerderzand. Plannen om dit traject uit te diepen en geschikt te maken voor de maximale binnenvaartklasse 5 zijn vergevorderd. • Last but not least het rondje IJsselmeer. Wat vinden wij hiervan? In de goede traditie van onze vereniging geldt dat multifunctioneel gebruik van het IJssel en Markermeer zonder schade aan de natuur en landschappelijke waarden een goed uitgangspunt is: Gebruik mag en verbruik niet ! Multifunctionaliteit als uitgangspunt heeft ook tot gevolg dat wij als vereniging niet snel eenzijdig in een hoek worden geplaatst van natuur, milieu, landschap, economie of recreatie. Eén van deze functies mag niet zodanig prevale ren dat andere daardoor in het gedrang komen. Juist door multifunctionaliteit aan te hangen, onderscheiden wij ons in de drukke arena van bekende belangengroeperingen. Een groot milieu belang is gediend met het overhevelen van wegtransport naar vervoer over het water. Op en rond het IJsselmeer is het natuurlijk wel van belang dat aanland en overslagpunten landschappelijk goed (en dus binnendijks) worden aangèlegd. Natuurlijk belasten binnenvaartschepen het milieu. Uitgerekend is echter dat deze belasting een fractie is van die van het wegverkeer als je het meet per tonkilometer. Bovendien is op het punt van motorefficiency in de scheepvaart nog meer te winnen dan in die van vrachtwagens. Zelfs bij een flinke toename van de vrachtvaart zal er geen noemenswaardige frictie ontstaan met de recreatiefunctie. Hoogstens moeten recreatieschippers wat beter leren zich aan bestaande nautische regels te houden. De groei van het goederen vervoer over het IJsselmeer is binnen de juiste voorwaarden dus goed te verenigen met onze verenigingsdoelstellingen. Hoe gaan we als vereniging met dit standpunt om?  Door dit standpunt uit te venten laten we zien dat wij niet in de hoek van vaste “nee-zeggers” kunnen worden geplaatst. Wij zijn genuanceerd over het IJsselmeer en over de daaraan verbonden waarden; zij het dat we bereid zijn hard te vechten voor die waarden tegen de sluipende verbruikers. Dus bij inspraakprocedures over vaarweg-onderhoud of –uitdieping ook onze instemming expliciet overbrengen als dat het geval is. En verder in contacten met de pers de instemming met ontwikkelingen in het IJsselmeer ook zeker noemen, op het gevaar af dat sommige van onze vrienden hun wenkbrauwen optrekken. We moeten ons blijven onderscheiden als unieke vereniging.